Op 21 maart herdachten wij, tezamen met buurtbewoners en geïnteresseerden en zoals ieder jaar begeleid door groep 8 van de Da Costaschool het heldendom van Mies Walbeehm, die tijdens de Duitse bezetting op haar tweekameretage op nummer 19 talloze joden een tijdelijk onderduikadres bood. In maart 1943 deed de Sicherheitsdienst een inval en werden Mies en haar op dat moment vierentwintig onderduikers gearresteerd. Alleen Mies overleefde.

Rob Fransman (wiens ouders tot die 24 behoorden) en rabbijn Soetendorp spraken. Leerlingen van groep 8 van de Da Costaschool zongen, lazen gedichten voor en noemden de namen van de 24 weggevoerde en vermoorde joden. Een ontroerende en belangrijke herdenking, zeker in deze tijd van heroplevend antisemitisme.

Na afloop waren we vereerd Awraham Soetendorp in onze winkel te mogen verwelkomen. Tijdens een kopje koffie viel het oog van zijn dochter Tamar op Bas Baanders’ Overgeleverd aan de Toekomst – Levinas’ talmoedinterpretaties, waarop zich een gesprek ontspon over de bijzondere titel, het toeval en de samenhang van het alles.

Het bezoekje werd bezegeld met mooie woorden in ons gastenboek en natuurlijk even poseren voor onze ‘Joodse kast’. Wij lieten het ons niet ontnemen de rabbijn Levinas cadeau te doen en dochter Tamar gaf ons een door haar geschreven dichtbundeltje.

-Desiree Joustra

Op donderdag 23 maart, om 11 uur, is in de Reinkenstraat de jaarlijkse herdenking van het “Haagse achterhuis”. Dit jaar is het precies 80 jaar geleden dat de Sicherheitsdienst binnenviel op het adres Reinkenstraat 19 en dat 24 (veelal Joodse) onderduikers werden weggevoerd en vermoord. Burgemeester Jan van Zanen en rabbijn Soetendorp zijn bij de herdenking aanwezig. Colette besteedt in haar etalage aandacht aan de aan de verschrikkelijke gebeurtenissen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in onze straat plaatsvonden.

Leerlingen van de Da Costaschool richtten afgelopen jaar een speciale etalage in over het Haagse Achterhuis

Plaquette Reinkenstraat 19
De plaquette boven de deur van pand Reinkenstraat 19 valt niet erg op. Toch is het de moeite waard
om er even bij stil te staan. “De herinnering aan de doden is voor hen een tweede leven”, staat erop.
Vanwaar deze plaquette en vanwaar deze tekst?

Doorgangshuis voor onderduikers
De eerste etage van het pand wordt in de eerste oorlogsjaren gebruikt als doorgangshuis voor
onderduikers. Het is Mies Walbeehm die gedurende de eerste oorlogsjaren meer dan 80 mensen
tijdelijk onderdak biedt. Maar in de nacht van 22 op 23 maart 1943 valt de Sicherheitsdienst het pand
binnen. Er zijn dan 24 (veelal joodse) onderduikers in het huis.

Sobibor
24 mensen van alle leeftijden op één etage! Je kan het je haast niet voorstellen. Maar Mies kan nu eenmaal geen “nee” zeggen. Is er verraad in het spel? We weten het fijne er niet van. Wat we wel weten, is dat alle onderduikers uit dit pand zijn weggevoerd naar concentratiekamp Sobibor. Geen van hen keert terug en het zijn deze doden aan wie de herinnering levend wordt gehouden. Mies Walbeehm wordt opgesloten in Vught, maar heeft de oorlog gelukkig overleefd.

Onthulling plaquette
Op 22 maart 2002, precies 59 jaar na de inval, onthult burgemeester Deetman de plaquette.
Leerlingen van de Da Costaschool zingen Donna nobis pacem en lezen de namen voor van de
omgebrachte onderduikers. “Als er één mens wordt gered, wordt de wereld gered”, aldus de ook
aanwezige rabbijn Soetendorp. Hij benadrukt hoe belangrijk het is om mensen in nood te helpen.

Da Costaschool
Het is dezelfde Da Costaschool die de plaquette heeft geadopteerd en elk voorjaar een sobere
herdenking houdt, op de stoep voor pand Reinkenstraat 19. Op vrijdag 23 maart, 11 uur, geven de
leerlingen weer acte de présence. U bent van harte welkom.

Deze tekst kwam tot stand door de inzet van Colette-vrijwilliger Roelof Veenstra, die zich al vele jaren sterk maakt voor de herinnering aan het ‘Haagse Achterhuis’. Speciale dank aan Herman Nijboer, de voormalige kaasboer in onze Reinkenstraat, die zich in het verleden zeer heeft ingezet voor de nagedachtenis aan de gebeurtenissen in het Haagse Achterhuis. Ook grote dank aan lerares Annerie Boekhout-Veldhuizen en de leerlingen van groep 8 van de Da Costaschool.

‘Als je er maar in gelooft. Het maakt niet uit of het op de aarde is of in de hemel. De geest overwint’. Het is een traditie dat leerlingen van de Da Costaschool eind maart voor het onderduikadres Reinkenstraat 19 een herdenkingsbijeenkomst houden, dit jaar is dat op vrijdag 25 maart. Bij Colette hebben leerlingen voor deze gelegenheid een speciale etalage ingericht over het ‘Haagse Achterhuis’. Met gedichten houden zij de herinnering aan Mies Walbeehm en de onderduikers in leven.

Plaquette Reinkenstraat 19
De plaquette boven de deur van pand Reinkenstraat 19 valt niet erg op. Toch is het de moeite waard
om er even bij stil te staan. “De herinnering aan de doden is voor hen een tweede leven”, staat erop.
Vanwaar deze plaquette en vanwaar deze tekst?

Doorgangshuis voor onderduikers
De eerste etage van het pand wordt in de eerste oorlogsjaren gebruikt als doorgangshuis voor
onderduikers. Het is Mies Walbeehm die gedurende de eerste oorlogsjaren meer dan 80 mensen
tijdelijk onderdak biedt. Maar in de nacht van 22 op 23 maart 1943 valt de Sicherheitsdienst het pand
binnen. Er zijn dan 24 (veelal joodse) onderduikers in het huis.

Sobibor

24 mensen van alle leeftijden op één etage! Je kan het je haast niet voorstellen. Maar Mies kan nu eenmaal geen “nee” zeggen. Is er verraad in het spel? We weten het fijne er niet van. Wat we wel weten, is dat alle onderduikers uit dit pand zijn weggevoerd naar concentratiekamp Sobibor. Geen van hen keert terug en het zijn deze doden aan wie de herinnering levend wordt gehouden. Mies Walbeehm wordt opgesloten in Vught, maar heeft de oorlog gelukkig overleefd.

Onthulling plaquette

Op 22 maart 2002, precies 59 jaar na de inval, onthult burgemeester Deetman de plaquette.
Leerlingen van de Da Costaschool zingen Donna nobis pacem en lezen de namen voor van de
omgebrachte onderduikers. “Als er één mens wordt gered, wordt de wereld gered”, aldus de ook
aanwezige rabbijn Soetendorp. Hij benadrukt hoe belangrijk het is om mensen in nood te helpen.

Da Costaschool
Het is dezelfde Da Costaschool die de plaquette heeft geadopteerd en elk voorjaar een sobere
herdenking houdt, op de stoep voor pand Reinkenstraat 19. Op vrijdag 25 maart a.s., 11 uur, geven de
leerlingen weer acte de présence. Speciaal voor deze gebeurtenis hebben zij een etalage van Colette
mogen inrichten. U bent van harte welkom.

Deze tekst en de etalage kwamen tot stand door de inzet van Colette-vrijwilliger Roelof Veenstra, die zich al vele jaren inzet voor de herinnering aan het ‘Haagse Achterhuis’. Speciale dank aan lerares Annerie Boekhout-Veldhuizen en de leerlingen van groep 8 van de Da Costaschool.

In de tuin van Colette vertelde historica Marloes Vernooijs afgelopen weekend tijdens de Open Joodse Huizendag het verhaal van het ‘Haagse Achterhuis’. Zo’n tachtig mensen kwamen langs, om te luisteren en om samen de herinnering in leven te houden aan ‘het Haagse Achterhuis’.

Mies Wahlbeem had de moed om tijdens de Tweede Wereldoorlog op Reinkenstraat 19 meer dan 80 mensen onder te laten duiken. In de nacht van 22 op 23 maart 1943 viel de Sicherheitsdienst binnen in ‘het Haagse Achterhuis’. 24 (veelal Joodse) onderduikers werden weggevoerd en vermoord.

Tijdens twee indrukwekkende bijeenkomsten in onze tuin las Marloes samen met de aanwezigen de namen voor van de onderduikers.

Vanuit Colette vinden we het belangrijk dat dit verhaal verteld blijft worden. Op onze website kun je meer lezen over Mies Wahlbeem, de plaquette boven de deur van Reinkenstraat 19 én over de herdenking die jaarlijks door de leerlingen van de Da Costaschool wordt gehouden.