In de etalage: W.F. Hermans 100
Willem Frederik Hermans, toch minstens een derde van de Grote Drie, wordt vandaag virtueel honderd. Waar blijft de tijd! Grappig genoeg is de tijd (en waar ie blijft) een vaak terugkerend thema in zijn werk. Hermans was immers zijn hele leven gefascineerd door klokken, horloges, uurwerken en uiteraard de techneuten die de kleine wondertjes van mechanisch vernuft in elkaar schroefden. ‘Horlogemakers, dat zijn mensen met een volmaakt duidelijke opdracht in het leven.’ Was hij geen schrijver geworden, dan was hij vast horlogemaker geweest, indien, zo biecht hij op, het niks was geworden met het gymnasium en hij de kost zou moeten verdienen met een ambacht.
In zijn werk wordt er veel op horloges gekeken en Hermans schreef ook af en toe non-fictie over de klok. Een van zijn bekendste werken, De heilige van de horlogerie gaat over… Nouja, de titel geeft het wel een beetje weg. In het boek vlucht de arme Constantin Brueghel in de geruststellende arbeid van het repareren en opwinden van een grote klokkencollectie, die, hoewel omvangrijk, toch een stuk beheersbaarder is dan alle andere perikelen met vrouwen, familieleden en lokale politici in zijn leven. Sowieso is dat misschien wel een beetje Hermanserig, dat de tijd majesteitelijk doortikt met een meetbare en aan de klok afleesbare regelmaat, maar dat de mensen hun tijd verdoen met allemaal zinloos ondermaans gewoel als kansloze liefdes en het realiseren van hun kleine, zelfzuchtige en lelijke verlangens. Allemaal ruis, natuurlijk: zeker op de geologische tijdsschaal van miljoenen en miljarden jaren waarop een universitair docent geografie pleegt te denken. Leest u ‘Nooit meer slapen’ er nog maar eens op na.
Nouja, alle reden om in het antiquariaat waar de tijd heeft stil gestaan eens de etalage in te richten met een mooie selectie Hermans. We houden er immers als mensen van om de tijd in te delen in overzichtelijke blokken zoals jubilea en eeuwfeesten en Honderd jaar Hermans, dat is niet niks. Kom snel langs en gris een exemplaar mee voor de boekenkast, want in de korte tijd die ons in het aardse tranendal vergund is, is het zonde om niet eens wat van de grote geoloog gelezen te hebben.
