Hét platform voor de lezende Nederlander, Literair Nederland, is ook gegrepen door het verhaal van Colette en heeft daarom teamlid Istvan Kops gevraagd om zijn ervaring op te tekenen. Een voorproefje:

“De tachtigjarige eigenaar Jogchum de Vries bleek al een tijdje op zoek te zijn naar iemand die zijn winkel wilde overnemen, maar tot dan toe zonder succes. In zijn tweet sprak Jean-Piere de hoop uit dat iemand anders de zaak voort zou zetten. De tweet zorgde voor veel reacties en leidde er uiteindelijk toe dat een collectief van acht personen, waaronder ik en Jean-Pierre, een crowdfundactie opzette met het doel de winkel van Jogchum over te nemen. We moesten er niet aan denken dat er op de plek van dit kleine boekenwalhalla waar de boekenstapels tot aan het plafond reikten, zou verdwijnen om plaats te moeten maken voor de zoveelste lunchroom of koffietentje of – nog erger – Albert Heijn to Go. Kennelijk dachten meer mensen hier zo over.”

Lees het volledige blog hier!

Komende week, op 14 september, is het precies 700 jaar geleden dat Dante Alighieri in 1321 in Florence stierf. Dante, zonder twijfel de grootste Italiaanse dichter aller tijden. Vraag een willekeurig groepje Italianen eens naar de eerste drie zinnen van zijn meesterwerk, de Divina Commedia, en wees dan niet verbaasd als het in koor klinkt:

 Niet alleen in Italië, maar ook daarbuiten wordt Dante genoemd als een van de meest invloedrijke genieën van de literatuur. In The Western Canon van de criticus Harold Bloom, staat (natuurlijk) Shakespeare bovenaan, maar als er iemand dicht in de buurt komt, is het Dante, aldus Bloom.*

Wat maakt Dante zo bijzonder? Bloom roemt zijn originaliteit. De verheerlijking van Beatrice, waar Dante na zijn lange tocht door de hel mee samenkomt in het Paradijs, is volgens Bloom ’volkomen godslasterend en dus origineel’.  Hij ziet het als een teken van de kracht van Dante’s poëzie dat hij alle mogelijke censuur heeft overleefd. Dat Dante overigens voor de laatste 20 jaar van zijn leven werd verbannen uit Florence en ter dood veroordeeld werd, ziet hij kennelijk als een onbeduidende bijkomstigheid.

 Een van de auteurs die sterk beïnvloed is door Dante, is de Amerikaanse dichter T.S. Eliot. In een essay in 1929 vergelijkt Eliot Dante met Shakespeare en hij komt tot de verbazingwekkende conclusie dat hij Dante eigenlijk “beter vindt” dan Shakespeare. Dante is universeler, schrijft Eliot, of liever gezegd “makkelijker te lezen”. Dante schreef namelijk in laat middeleeuws Italiaans, wat dichtbij middeleeuws Latijn stond, de meest “Europese taal”, die door de gelijkgestemden uit zijn tijd goed begrepen werd, in tegenstelling tot het Engels van Shakespeare. Dante was weliswaar een Italiaan en een patriot, maar in de eerste plaats een Europeaan, aldus Eliot (zelf de meest Europese Amerikaan aller tijden…). Daardoor “overleeft” de poëzie van Dante vertaling in andere talen beter dan het werk van Shakespeare. De beelden van Dante zijn simpeler, en directer en daardoor makkelijker te begrijpen voor een buitenlander. Om Shakespeare te begrijpen moeten we (te) hard werken en hoewel Shakespeare volgens Eliot een breder begrip zou hebben van de variëteit van het menselijk bestaan, wint Dante met een intenser gevoel van de hoogtes en dieptes van de mensheid.

In de populaire cultuur van vandaag is de invloed van Dante nog steeds voelbaar. Voor het vak KCV (Klassieke Culturele Vorming) vergelijken de leerlingen van het Gymnasium Haganum de film Inception, van Christopher Nolan, uit 2010, met Dante’s visie op de hel met de verschillende lagen en de “innerlijke reis” die de hoofdpersonen maken naar zowel naar hun eigen diepste diepten als die van de persoon wiens dromen zij binnendringen. Geen negen ringen, zoals bij Dante’s hel, maar zeker ook een ingenieus bouwsel van meneer Nolan, waarvoor zo’n kaartje, dat laat zien wie waar zijn “speciale plekje in de hel” heeft, best verhelderend zou zijn.

Deze week is er een speciaal plekje in de etalage van Colette voor Dante en verwante auteurs. Vergaap je aan de drie puntgave banden van de 1941 editie van de Divina Comedia (als niemand ze al voor je neus heeft weggekaapt of ik ze stiekem toch zelf koop, want ik heb alleen de eerste…). Daarnaast ligt een mooie Nederlandse vertaling van de Aeneas van Vergilius, de auteur door wie Dante in de Divina Comedia begeleid wordt door het Vagevuur en de Hel. Ook hebben we werk van Dante’s stadsgenoot Macchiavelli (twee eeuwen later). 

De Divina Comedia ligt voor je klaar bij Colette. Ontdek zelf of je het eens bent met Eliot en de beelden van Dante je bereiken. En of je, midden in de huidige crises, op de reis door je leven hoop vindt in het donkere bos, waar je samen met Dante en Vergilius door de heen mag banjeren op weg naar Beatrice en het Paradijs.

* The Western Canon is overigens niet alleen interessant voor mensen zoals ik, die meer willen weten over de belangrijkste werken uit de wereldliteratuur, maar minder tijd hebben om ze daadwerkelijk te lezen, maar het is ook heel vermakelijk. Ik betrap me regelmatig op een grijns, wanneer Bloom weer van leer trekt tegen ‘the new historicists and allied resenters’, oftewel diegenen die het idee van een canon tegen de borst stuit en een canon zien als niet inclusief. De grootste kritiek is dat er nauwelijks vrouwen in “zijn” canon voorkomen, hoewel hij koningin Bathsheba noemt als de belangrijkste schrijver ooit. Volgens Bloom is zij de vermoedelijke auteur van de Hebreeuwse Bijbel en daarmee grondlegger van de literaire traditie -zie ‘The book of J’.

Sommige boeken verdienen een tweede leven, maar moeten nog wel even opgelapt worden voor ze de winkel in kunnen. Vrijwilligers van Colette zijn daarom afgelopen maandag in het wijkcentrum Duinoord gestart met het bekwamen in de edele kunst van het herstellen van boeken. De resultaten spreken voor zich! Zelf nieuwsgierig? Bekijk de onderstaande youtubevideo’s!

Ps.: benieuwd wat jij kan doen voor Colette? Meld je aan voor de vrijwilligerspool!.

Twee tafels vol boeken over Nederlands-Indië. Drie kasten vol in de winkel, ook over Nederlands-Indië. Een flinke rij dozen om in te snuffelen in de tuin – óók over Nederlands-Indië! Dat er een ruim aanbod was om uit te kiezen bij de boekenmarkt met ons voormalig overzees gebiedsdeel als onderwerp is een understatement. Dat Colette als hét antiquariaat van de stad die met recht de ‘Weduwe van Indië’ genoemd wordt ruim gesorteerd is in de koloniale fictie en non-fictie mag geen verrassing heten en dat de belangstelling voor dit onderwerp groot is, ook niet. Het was daarom een uiterst gezellige en drukbezochte middag in de Reinkenstraat en er gingen weer een hoop tevreden klanten naar huis met nieuwe aanwinsten voor de boekenkast. Het verleden leeft natuurlijk niet alleen in de boeken: de hele middag werden er verhalen uitgewisseld over de (familie)banden met Indië.

Als team van Colette & Co. zijn we op het moment druk bezig met het bepalen van de strategie voor de collectie – en deze gezellige en goed bezochte boekenmarkt laat voor ons wel zien dat we, met het in stand houden van een mooie collectie over Nederlands-Indië, een mooie rol kunnen vervullen in collectieve geheugen van de nog altijd met Indië verbonden stad. Het tHeeft u de boekenmarkt gemist? Geen zorgen! De Indische collectie is uiteraard altijd in te zien in de winkel en er komen in de komende weken ook steeds meer boeken online in de verkoop.

Het team bedankt David Davidson (researcher bij Argos en kenner van het geschreven woord in de kolonie) voor het inrichten van de etalage met een mooie selectie boeken en Maria Lepilova (vertaler en topvrijwilliger van Colette) voor de foto’s.

Voorzichtig beginnen we te dromen van ‘wat nu’ als de overdracht heeft plaatsgevonden. Zeker is dat we méér gaan doen dan mooie boeken een nieuw thuis bezorgen. We willen (Haagse) schrijvers een podium geven om over hun werk te vertellen, we willen leesclubs beginnen… Maar daar is ruimte voor nodig. Bovendien moeten we de voorraad in kaart brengen en een nieuw systeem van betalen en verzenden inrichten. Maar hoe? Laten we de winkel zoveel mogelijk as is? of laten we de unieke stapels en gangetjes voor wat ze zijn? Bij het beantwoorden van deze vragen horen we graag de mening van jullie: lezers, klanten, donateurs. Ter inspiratie heeft Simone Kappeyne (vrijwilligerscoördinator) een paar scenario’s opgesteld. Lees ze door en laat ons weten in het formulier onderaan!

Pingjum

Jogchum de Vries, huidig eigenaar van Colette is een trotse Fries. Vraagt u vooral naar de rijk gesorteerde selectie boeken over Friesland en van Friese schrijvers! In scenario ‘Pingjum’ blijft de winkel zoveel mogelijk ‘as is’, zeker aan de voorzijde. De aloude stapels blijven liggen en alleen de achterkant wordt ingericht om evenementen een plaats te geven.

Oxford

De vraag hoe je het efficiënst zoveel mogelijk boeken in zo weinig mogelijk ruimte krijgt houdt academici al jaren bezig – al was het maar omdat het zelf vaak notoire boekenverzamelaars zijn. Op de universiteit van Oxford hebben ze in de loop der eeuwen heel wat trucs verzonnen om zoveel mogelijk boeken in zo weinig mogelijk ruimte te krijgen, met het plaatsen van boeken in door kasten verkregen nissen als karakteristieke oplossing. Dit is niet alleen efficiënt met ruimte: het levert een bijzondere ruimte op waarin er in elke nis een weer wat nieuws te ontdekken valt.

Rome

De eeuwige stad! Waar schuilt die eeuwigheid in? Nou, vooral dat het een vrolijke bende is waar oud en nieuw kris kras door elkaar heen lopen. Een Middeleeuwse kerk opgebouwd met Romeinse zuilen, een modern popconcert in een eeuwenoude arena, een monnik die een iPad uit zijn pij trekt om de mis te lezen – het eeuwige en het huidige loopt altijd in elkaar over. Zo ook in scenario Rome: tussen de boekenstapels worden kleine multifunctionele niches ingericht die de sfeer laten zoals het is, maar waar toch genoeg ruimte is voor alle mooie dingen die we van plan zijn.

Parijs

Om maar een mooie Franse uitdrukking te gebruiken: het scenario ‘Paris’ is een carte blanche om de ruimte geheel naar de nieuwe situatie in te richten. De sfeer van de oude winkel blijft voornamelijk behouden in een paar iconische elementen: de etalage en een nog een ouderwetse ‘boekenmijn’ met chaotische stapels zoals in het achterkamertje.

De crowdfunding om het mogelijk te maken Colette over te nemen is net geëindigd. We zijn ontzettend blij dat bijna het dubbele van het doelbedrag is opgehaald! Momenteel is het team van Red Colette nog bezig met de onderhandelingen met de verhuurder, dus de reddingspoging is nog niet helemaal afgerond, maar we zijn er bijna.

Mogelijkheden voor de vrijwilligers

In de nieuwe winkel ‘Colette & Co’ zal de bijzondere sfeer van Colette blijven bestaan, maar het is wel nodig om het een en ander op te ruimen en op te knappen.

In overleg met eigenaar Jogchum mogen we nu al starten om in de winkel wat ruimte vrij te maken.

Wat je de komende weken kunt doen:

1. Opruimen & uitzoeken
   We zoeken mensen die willen helpen met het leegruimen van de keuken van Colette en van een opslagruimte achterin de winkel. Het gaat om sjouwen van dozen en boeken. En om uitzoekwerk in de achtertuin. De komende weken werken we in shifts van 10 tot 13.30 en van 13:30 tot 17 uur. Als je het leuk vindt om mee te doen, stuur dan een mailtje naar vrijwilligers@colette.red met vermelding welke dagen, welke dagdelen jij kunt helpen. I.v.m. corona zijn we met een klein aantal mensen aan het werk in de winkel.
2. Opslagruimte
   We willen de komende tijd tientallen dozen met boeken stallen in de buurt. Misschien is er een liefhebber van Colette die ruimte ter beschikking stelt? Het gaat om een periode van naar schatting 2 á 3 maanden.

Geweldig als je kunt helpen. Als je pas later in het jaar beschikbaar bent, of andere ideeën hebt over wat je eventueel kunt doen voor Colette & Co, dan is dat evengoed geweldig.

Binnenkort krijg je een mailtje met daarbij een vragenlijst wat je zou kunnen en willen doen voor Colette & Co. Kun je niet wachten en wil je nu al je ideeën en talenten met ons delen, doen! Laat je energie stromen!

Hartelijke groet,

namens team Red Colette,

Simone Kappeyne (coördinator vrijwilligers)

Linda Vermeulen (voorzitter Red Colette & bovenbuurvrouw van Colette)