Alvast voor in de agenda: op zaterdag 12 november verwelkomen we weer bijzondere gasten bij Colette. Vanaf 15:00 uur staat ons boekenparadijs in het teken van literatuur van en over vluchtelingen. We lichten alvast een tipje van de sluier over het bijzondere programma van deze dag.

Sabri, een Iraakse vluchteling die in Nederland een mooi bestaan heeft opgebouwd, leest voor uit zijn boek. Paul van Vliet, cabaretier, schrijver en ambassadeur voor Unicef draagt voor uit eigen werk. Zij worden geïnterviewd door een van onze boekenbazen: Jean-Pierre Geelen. Natuurlijk hebben we ook mooie boeken van onze gasten in de verkoop.

Meer informatie volgt.

Een kleine observatie vanuit de winkel: we hebben ongeveer vijf keer zoveel boeken over wielrennen als over tennis in de winkel. Als we er vanuit gaan dat we niet bepaald in een buurt zitten waar persé heel veel wielerliefhebbers wonen en ook dat er niet toevallig juist heel veel tennisboeken worden weggekocht dan blijft er als verklaring over dat de wielersport gewoonweg méér uitnodigt tot schrijven. Dat lijkt mij ook geen rare gedachte. Hoewel tennis vast leuk is blijft het voor de kijker toch vooral mensen die kreunend een balletje heen en weer slaan op een platgewalst stukkie tuin. Wat een verschil toch met de uitgemergelde mannen die zich tegen een mooi maar wreed berglandschap omhoog worstelen, die tientallen kilometers klimmen bij temperaturen ver boven de dertig graden en die zich vervolgens met ware doodsverachting weer naar beneden storten.

Misschien is dat gevaar van zo’n moorddadige afdaling over smeltend asfalt met lekker veel kiezeltjes in de Pyreneeën wat wielrennen ook zo fascinerend maakt: dat het nog een ruig en gevaarlijk gedoetje is in onze verder tamelijk achter rubberen tegels en waarschuwingsstickers weggestopte samenleving. Bij een beetje koers sneuvelen er minstens drie sleutelbenen en de dood zit bij de wielersport in een klein hoekje en een beetje schrijver weet natuurlijk dat de dood kleur geeft aan het leven. We leven toch elke keer weer een beetje mee als Maarten Ducrot met samengeknepen billen verslag doet van de afdaling.

Hoewel de dopingautoriteit daar vast anders over denkt is het mooie van de wielersport ook dat het net een beetje smerig is, vergeleken met dat spelletje voor ideale schoonzonen in hun witte polootjes van de tennis. Juist de schimmige onderwereld van de sport met de naalden en de geheime dealtjes over verkochte koersen maakt de wielersport mooi, net als dat het geen clubs zijn met hogere idealen die er rondkoersen, maar een beetje scharrige teams die gesponsord worden door volstrekt lullige dingen als Belgische fabriekjes van kliklaminaat.

Er zit zelfs een religieuze dimensie in de sport, als je echt op zoek bent naar gewichtige en pretentieuze interpretaties van het fenomeen. Waar tennis toch vooral een sport is voor de bovenste klassen is wielrennen een onvervalste volkssport met Roomse trekken. Waarom denkt u anders dat de wielercultuur zijn eigen Hoogmis heeft? Nou dan. In een verder ontkerkelijkte wereld zien we nog een hoop kruisjes in het peloton. Daarom is het natuurlijk ook een rijke, verhalende sport want als de roomsen ergens goed in zijn dan is het wel in verhalend theater met lekker veel drama over lijden.

Maar misschien moeten we er vooral ook niet te moeilijk over denken. Gewoon voeten omhoog, speciaalbiertje uit de ijskast, een bak sjips, lekker genieten van de weetjes over de kastelen die in 1743 gebouwd zijn in opdracht van de derde minnares van een of andere lang vergeten hertog. Zoetjes een beetje wegdromen bij de toetige dorpjes en de wijngaarden, dat werk. Een soort meditatieve yoga vanaf de bank. Na de etappe is het natuurlijk fijn nagenieten met een boek: de magie van de tour heeft tot een veelvoud aan mooie boeken geleid die we allemaal voor u verzameld en uitgestald hebben. Fiets een langs!

“To be or not to be”. Dat was voor één keer niet de kwestie, afgelopen zondag. Want hij wás er gewoon: William Shakespeare in levende lijve op het nieuwe podium van Colette. Met Bard in the Yard, de succesvolle eenakter die vorig jaar al in vele tientallen Nederlandse tuinen te zien was, nam acteur Wim Bouwens de bijna 30 toeschouwers mee naar zijn tijd, zijn frustraties en zijn gevecht met zijn eigen “cononamaatregelen”. Het was 1605. In London heerste de pest. De theaters waren dicht en de bevolking zuchtte onder een lockdown. Terwijl zijn grootste concurrent het ene na het andere pareltje afleverde, kampte Shakespeare met een writer’s block. Hij kwam niet verder dan brood bakken, pleepapier hamsteren en binge-lezen. Grasduinend in eigen werk en met hulp van het publiek probeerde de schrijver – gespeeld door acteur Wim Bouwens – een nieuwe hit te produceren, een zoektocht die getuige het lange zondagmiddagse applaus op zichzelf al leidde tot een vermakelijk theater met een serieuze ondertoon.

Trots en blij zijn we dat de vakbroeders van de Haagse pers net zo gegrepen waren door het verhaal van Colette als wij en dat het verslag van onze reddingspoging door ons aller Jean-Pierre nu ook een belangrijke Haagse persprijs in de wacht heeft gesleept. Wij citeren het juryrapport:

Naast deze prijzen ontvangen twee journalisten, de bijzondere persprijs De Flaneur. Deze onderscheiding heeft de naam gekregen van het standbeeld De Flaneur dat Theo van der Nahmer maakte van de Haagse columnist Eduard Elias (1900-1967) dat op het Lange Voorhout staat.  Eén Flaneur gaat naar Ivar Lingen voor zijn politieke radioprogramma ‘Spuigasten’, elke zaterdag een uur live op Den Haag FM. Met zijn sprankelende benadering van lokale, provinciale en landelijke politici maakt Lingen de politiek, waarvan steeds meer mensen zich afkeren, juist aantrekkelijk en toegankelijk. 

Ook Jean-Pierre Geelen van de Volkskrant wordt onderscheiden met De Flaneur, voor zijn verhaal over de redding van boekhandel Colette in de Reinkenstraat. ‘Hoe burgers een boekwinkel redden en hun buurt leefbaar houden’. Geelen schrijft betrokken en warm over deze opkomende vorm van burgerinitiatief en plaatst het in breder verband.

We kunnen ons niet voorstellen dat u het stuk gemist heeft, maar voor de geïnteresseerden is het hier te lezen.

Weer een mooie winkelanekdote: “dinsdagmiddag kregen wij in de winkel bezoek van Jan Maas. Zelf is hij Rotterdammer maar hij bezoekt regelmatig zijn dochter en kleinkinderen in de buurt van Colette. Zijn zoon neemt op vakantie altijd – op zijn verzoek- een lokale krant voor hem mee. Deze keer een Slowaakse krant, gekocht in Bratislava. Al bladerend door de krant (wat moet je anders met een krant in een taal die je niet kent) kwam hij een paginagroot artikel tegen over… Colette. De krant liet hij voor ons achter. Overigens vertelde hij zijn kleinkinderen aan het lezen te hebben gekregen doordat zij vaak dwaalden door Colette!

Oceaanstomers, zeiljachten, de boeken van Jacques Cousteau, een special over de Onedin Line en niet op de laatste plaats de hengelsport; het is allemaal al wel eens genoemd in onze discussies over welke categorieën we misschien toch maar eens moesten uitzwaaien als een zeemansvrouw op de kade. Maar ze bleven in de voorraad, en op 18 juni zetten ze koers, al die boeken, bijna twintig met “boten” gelabelde dozen vol, richting de Scheveningse haven. Want wie wil er ontbreken op een volksfeest als Vlaggetjesdag.

En daar stonden we dan met Colette@Co, op onze eerste verkoop op locatie, tussen de nieuwe haring, de palingpop en een bejaarde mijnenveger die het voor elkaar kreeg de burgemeester tot een tochtje te verleiden. De sfeer was goed, de kibbeling net zo vet als altijd en de feestende Scheveningers en Hagenezen visten nog menige parel uit onze voorraad. Zelfs Jacques Cousteau vond een enthousiaste liefhebber. Hoogtepunt was natuurlijk het bezoek van drie vrolijke Scheveningse vrouwen in vol ornaat. Onze collectie klederdrachten waren we helaas vergeten maar volgend jaar is er weer een Vlaggetjesdag. De special over de Onedin Line is nog te koop.

Hoeveel boekjes liggen er in het poppenhuis? Die vraag hield de afgelopen weken vele passanten in de Reinkenstraat bezig. Steeds als we naar buiten liepen, stond er wel iemand bij de etalage te tellen. Drommen boekjestellers op onze stoep!

Dertig kinderen deden mee aan onze wedstrijd. Sommigen telden 21 boeken, andere 22 boeken. De winnaar van de wedstrijd is Malin (9). Zij telde samen met haar vriendinnetjes 23 boeken. Hartelijke felicitaties van Colette! Malin mag maar liefst 10 boeken uitkiezen – een mooie basis voor een eigen boekenberg.

Het poppenhuis is gemaakt door de leerlingen van groep 6a van basisschool Bohemen Kijkduin. Zij lieten zich inspireren door het beroemde poppenhuis van Lita de Ranitz in het Haags Historisch Museum. De kamertjes van schoenendozen trokken veel bekijks.

Jonkvrouwe de Ranitz hing haar poppenhuis vol met miniatuurschilderijen van beroemde kunstenaars. Ook in de poppenhuizen bij Colette is veel te ontdekken; de groep 6-ers verwerkten hun lievelingsdieren en hobby’s in de dozen. We zien een poster van ADO, een cavia, plaatjes van favoriete tv-programma’s. Juffrouw Monique: ,,Het poppenhuis is zo mooi geworden. De kinderen vonden het enorm leuk om er aan te werken. En ze hebben er veel van opgestoken: samenwerken, bekijken hoe meubeltjes in elkaar steken, creatief omgaan met verschillende materialen. Ik ben heel trots!’’

Alle kinderkunstenaars mogen een boek uitkiezen bij Colette én krijgen een boek over het beroemde Haagse poppenhuis. Deze boeken maken deel uit van de Collectie Colette, door een schenking van het Haags Historisch Museum.

Niet eens zo heel lang geleden werd Colette gerund door maar één man: Jogchum de Vries. Onvoorstelbaar, als je bedenkt dat nu meer dan dertig buurtgenoten dag en nacht in touw zijn om het bijzondere boekenparadijs draaiend te houden. Jeannette van Zijl, boekverkoopster op donderdag, dronk een kopje thee met Jogchum en kwam meer te weten over de begintijd van Colette.

Een lichte bakfiets
Jogchum de Vries, fervent lezer en boekenverzamelaar, werkte tot 1996 bij een grote verzekeringsmaatschappij. Hij kreeg behoefte om te breken met die wereld en zijn hart te volgen, zich voortdurend te omringen met boeken en fervente lezers. Iedere zondag en donderdag begaf hij zich met de lichte bakfiets van zijn bovenbuurman naar het Lange Voorhout waar hij, tegenover de Posthoorn, een
kraampje had op de boekenmarkt. Twee garageboxen dienden als opslag. Zijn aankopen deed Jogchum vooral bij een antiekzaak op de Laan van Meerdervoort, ter hoogte van het Haganum. De eigenaar, telg uit de beruchte familie Kaffa, deed ook in boeken omdat in die tijd oud papier behoorlijk wat opleverde. Jogchum zag ook grote waarde in die boeken, maar vanuit een heel ander oogpunt. Hij kocht er veel.

Een zwaardere bakfiets
De lichte bakfiets werd vervangen door een zwaardere. Diezelfde ondernemer hielp Jogchum toen er in de Reinkenstraat, op nr. 45, een winkelpand leeg kwam. Samen onderhandelden ze met de eigenaar van het pand. Er kwam een huurcontract, er kwam een sleutel. Een goede vriendin en haar dochter hielpen de winkel schoon te maken en hier en daar te verven. Er had een slagerij in het pand gezeten, er moesten wat sporen gewist worden. Een oud collega van Jogchum, omgeschoold tot timmerman, kreeg zijn eerste
opdracht: boekenkasten timmeren, heel veel boekenkasten.

En we noemen de winkel…
En er moest een naam komen. Vriend Kaffa vond dat het iets Fries moest worden, Jogchum niet. Onder invloed van familie in Frankrijk had Jogchum al jong op eigen kracht Frans geleerd. Hij las Bibeb die Colette citeerde, kocht in Parijs een affiche van Colette, hij ging op vakantie in de buurt van haar woonplaats…….hij was verkocht. Het werd Colette. De naam werd pas na 2 jaar op het raam geschilderd. Het openingsfeestje was op 1 februari 1997. De mensen uit de buurt, onder wie de slager van de overkant met zijn twee zoontjes, zaten netjes op stoeltjes aan de kant. Zij keken met grote ogen naar de uitbundig feestende, kunstzinnige vrienden van Jogchum.

Het lopend vuurtje
In het begin liep het storm. Jogchum had al veel bekendheid door de boekenmarkt. Advertenties in wijkblad ‘Het lopend vuurtje” brachten ook de buurtbewoners naar Colette. Na twee jaar ging hij alleen nog maar op zondag naar de markt, op donderdag was hij in de winkel. Rond 2000 stopte Jogchum helemaal met de markt. Hij heeft het altijd alleen gedaan! De dochter van zijn buurman maakte houten blokken die nog steeds midden in de winkel staan. Ze werden rondom gevuld met boeken.

De eerste 3 jaar vierde Jogchem op 18 april zijn verjaardag in de winkel. “Op die blokken kon je niet alleen je glas kwijt, we dansten erop! En wanneer het erg gezellig werd kon je met een wijntje en een dame de kelder in”. Na drie jaar kon dat niet meer. Bovenop de blokken kwamen steeds meer
boeken, er tegenaan ook. Je zag geen blokken meer maar bergen, bergen van boeken. En de kelder werd steeds minder toegankelijk.

En in de hoeken van de winkel ging Jogchem ook stapelen. ‘Dat is een kwestie van mechanica. Het zwaartepunt onder. Goed nadenken! Ik vind het heel gewoon. Veel boekenvrienden hebben thuis ook stapels.’

Op donderdag 23 juni kun je tussen de boekenbergen van Colette luisteren naar fragmenten uit de onlangs verschenen novelle De Lunchroom van de Haagse schrijver Hans Muiderman.

Muzikante Marike Verheul koos een aantal tekstfragmenten uit De Lunchroom en zette die op muziek. Marike speelt en Hans leest voor. Het optreden wordt voorafgegaan door een kort interview van schrijver Kees ’t Hart met Hans Muiderman. Aanvang: 19:30 uur. Bij mooi weer is het optreden in de tuin van Colette.

‘Fragmenten uit De lunchroom’ ging 10 april in première en gaat nu op een klein tournee.

Marike Verheul is componerend musicus en dichter. Ze speelde viool naast kunstenaar Armando en schrijft teksten voor de app Wolfgang. Solo maakt ze muziek en onderzoekt de wisselwerking tussen muziek, beeld en tekst. Regelmatig klinken haar gedichten in het radioprogramma ‘Het Woordenrijk’ van Den Haag FM.

Kees ’t Hart en Hans Muiderman zijn de initiatiefnemers van het programma Over Boeken in Het Nationale Theater – Zaal3.

De lunchroom kan na afloop van het programma gesigneerd worden. Zie voor informatie en recensies: http://www.indeknipscheer.com/tag/de-lunchroom/