“Boekenbergen verdienen bescherming”

De boekenbergen van het Haagse antiquariaat Colette&Co zijn uitgeroepen tot Documentair Werelderfgoed van Unesco. De Organisatie van de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur beschouwt de iconische stapels literatuur als uniek en onvervangbaar, maar ook als kwetsbaar.

21e Nederlandse object op Unesco-lijst

Om de bescherming van de Haagse verzameling kracht bij te zetten zal de collectie van Colette&Co vanaf komende maandag het 21^ste Nederlandse object zijn op genoemde lijst, tussen de dagboeken van Anne Frank, de Erasmus Collectie en de filosofische nalatenschap van Ludwig Wittgenstein. Nederland heeft daarnaast nog 14 objecten op de lijst van Cultureel Werelderfgoed, waaronder de Waddenzee en de windmolens bij Kinderdijk.

Bezoek Unesco aan Colette

Voorzitter Kathleen Ferrier van Unesco Nederland kwam speciaal voor de gelegenheid naar de Haagse Reinkenstraat, waar het antiquariaat is gevestigd, en nam zelf ook een doosje boeken mee – om het behoud van de boekenstapels veilig te stellen.

Grote erkenning voor Colette

De stapels van Colette zijn tot ver buiten Den Haag bekend geworden. Klanten vinden er niet alleen wat ze zoeken maar lopen ook vaak de winkel uit met iets totaal anders. Niet zelden valt daarbij een stapel boeken om, wat de kwetsbaarheid van het erfgoed onderstreept. De Stichting Colette&Co beschouwt het besluit van Unesco als een erkenning van de actie die buurtbewoners drie jaar geleden ondernamen om de boekenwinkel te redden van de ondergang. De winkel wordt volledig gerund door vrijwilligers, die vanaf nu niet alleen de verantwoordelijkheid dragen voor een antiquariaat maar ook van een stukje Werelderfgoed.

Meer informatie: info@colette.red – 06 2938 5416

Zaterdag 6 april hebben we weer een bijzonder optreden op ons boekenpodium. Acteur Bob Schwarze van Theater Branoul vertelt over de nieuwe voorstelling Hersenschimmen. Komt dat zien! Aanvang: 15:00 uur. Bij mooi weer in onze tuin.

Over Branoul

Theater Branoul is een piepklein theatertje in de binnenstad van Den Haag. Een bezoek waard! Afgelopen jaar zette Colette al de schijnwerpers op de voorstelling Leutnant Gustl, met een speciale etalage over de Oostenrijkse schrijver Arthur Schnitzler. We vinden het prachtig dat de cast van Branoul nu ook een bezoek brengt aan ons boekenparadijs.

Over Hersenschimmen

In de nieuwe Branoulproductie Hersenschimmen spelen Bob Schwarze, Sijtze van der Meer en Manon Barthels drie karakters uit de iconische roman van Bernlef. Hoewel het boek al vier decennia oud is, blijft het onderwerp actueel als nooit tevoren. 

Maarten Klein lijkt  samen met zijn vrouw Vera van een rustige oude dag te gaan genieten, tot er steeds vaker storingen in zijn brein optreden. Langzaam verliest hij zijn grip op de werkelijkheid en raakt -bij vlagen in volle bewustzijn- meer en meer afwezig en verdwaald. Heden en verleden gaan door elkaar lopen, hij verliest zijn greep op de taal, wil plotseling weer naar zijn werk en ziet zijn vrouw voor zijn moeder aan. 

De kenmerkende taal van Bernlef verglijdt mee met de hoofdpersoon. De teksten hakkelen, stotteren en verwarren. Meer dan een verhaal over dementie is Hersenschimmen een verhaal over het trage verval van een bewustzijn. 

Bernlef-tweeluik

Hersenschimmen is een hoogtepunt in het omvangrijke oeuvre van P.C. Hooftprijswinnaar J. Bernlef. Manon Barthels schreef een schitterende nieuwe bewerking speciaal voor Theater Branoul en Wolfert Brederode componeerde er de muziek bij. Hersenschimmen is het laatste deel van het Bernlef-tweeluik in Branoul. Na de jazzverhalen in ‘Hoe van de trap te vallen’ zet theatermaker Manon Barthels haar tanden in de iconische roman ‘Hersenschimmen’.

Zaterdag 20 april, 13.30 uur. Voskuilwandeling met Hagenaar Joop Berding – Startpunt: Antiquariaat Colette.

Op de hoek van het Pomonaplein tsjielpten in een boom wat mussen, alsof het lente werd. Uit de christelijk-gereformeerde kerk klonk traag gezang – op zaterdagmiddag! Er stonden een stuk of tien fietsen tegen de gevel. Misschien een koor dat oefende. Ze staken de Laan van Eik en Duinen over en liepen over het Weigeliaplein en daarna over het Gagelplein: door huizen ingesloten pleinen, zonder verkeer, met een of twee verborgen toegangswegen. Het was er verlaten, een vreemde, onwereldse stilte, zoals die er alleen in Den Haag kon hangen […] J.J. Voskuil – Het Bureau 5 – En ook weemoedigheid

Wie Maarten Koning leest, denkt automatisch aan Amsterdam. Maar de schrijver J.J. Voskuil, en zijn vrouw Lousje groeiden op in de Haagse Vruchtenbuurt. In de recent verschenen roman Het Genootschap van Wim Huijser lijkt het lot Maarten en Nicolien naar de geboortegrond van hun schepper te leiden. Voor het waar en wat precies gaan we op zaterdagmiddag 13 april samen aan de wandel.

De wandelafstand is ca. 6 km. Startpunt is Antiquariaat Colette. Na de welkomstwoorden (met koffie of thee) pakken we tram 3 of 34 richting de Vruchtenbuurt en stappen uit op halte Azaleastraat, waar de Voskuilwandeling echt gaat beginnen. Hagenaar Joop Berding en auteur Wim nemen de deelnemers op diverse plaatsen mee terug naar de jonge jaren van Han en Lousje, en de weemoedige wandelingen van Maarten en Nicolien. De wandeling eindigt bij Bistro Café Loft, Pomonaplein 49a, waar onder het genot van een drankje nog een laatste hoofdstukje wordt gelezen De bomen ruisten licht. Boven de waan van de dag uit klonk weemoedig de zang van een merel. Wim Huijser – Het Genootschap

Wandel je mee?

Stuur een mail naar info@wimhuijser.nl. Deelname gratis; ov en drankjes voor eigen rekening. Het aantal deelnemers is beperkt.

Op zaterdag 23 maart hebben we om 15:00 uur twee schrijvers op ons boekenpodium. Maaike Wieringa vertelt over haar debuutroman ‘Buiten de Lijntjes’. Frans van Hilten vertelt ons meer over zijn tweede boek ‘Alles Stroomt’.

Over ‘Buiten de lijntjes’

Robin voelt zich niet thuis op het gymnasium en worstelt met de heersende hokjescultuur op school. Als Disha en Noah in de vijfde blijven zitten, komen ze bij Robin in de klas en verandert er veel in het leven van de drie leeftijdgenoten. De zoektocht naar wie je bent, wie je mag zijn, van jezelf en van anderen begint dan pas echt.

Buiten de lijntjes gaat over de tegenstrijdige periode die veel van ons doormaken op weg naar volwassenheid. Een ingewikkelde periode waarin je op zoek bent naar je eigen identiteit en tegelijkertijd ergens bij wilt horen. Een periode waarin je jezelf spiegelt aan leeftijdgenoten, je seksueel oriënteert en verlangt naar die ander bij wie je zonder enige terughoudendheid jezelf kan en mag zijn.

Maaike Wieringa (1976) schrijft – naast haar werk als docent en therapeut – al haar hele leven. Ze maakt gedichten, korte verhalen en houdt vanaf dat ze leerde lezen en schrijven een dagboek bij.

Over ‘alles stroomt’

Tijdens een reis in Griekenland komt Arthur in een onvoorstelbare situatie terecht. Terwijl hij graaft in het verleden is de toekomst ineens dichterbij dan gevreesd. Rampspoed treft de wereld. Arthur beweegt mee op de golven en klampt zich vast aan het leven. Hij leert loslaten en vasthouden, zeker als hij middenin de chaos de verantwoordelijkheid neemt voor een klein moedig meisje. Is er een uitweg? En ziet Arthur zijn prille geliefde Zosia terug?

Frans van Hilten (1974) debuteerde in 2021 met Sequoia. Met Alles stroomt schreef hij een rijke roman waarin geschiedenis, toekomst en de onafwendbare realiteit samenkomen.

Haagse dichters op het boekenpodium van Colette! Zondag 24 maart ben je welkom om tussen 15 uur en 16 uur te luisteren naar poëzie tussen onze boekenbergen. Toegang gratis, mooie kortingen op onze poëziebundels. Het Woordenrijk is een samenwerking met het gelijknamige radio-programma op DenHaag FM.

In deze nieuwe editie van het Woordenrijk hebben we poëzie-optredens van Sacha Celine Verheij en Dorpsoudste de Jong. Anderkaffer vertelt een verhaal. En is er live muziek van Mandi-Mandi (tribute). Lees op dit weblog meer over de bewoners van het Woordenrijk.

Eerdere gasten in het Woordenrijk oa: Jos Nargy van de poezieboys, dichteres Lamia Makaddam, muzikant en dichter Alexander Franken. Samenstelling: Ricco van Nierop en Edwin Fagel.

Geregeld staan er voor de deur van Colette & Co ov-fietsen. Leuk, we hebben weer gasten van ver! Dat vinden we heel bijzonder. We schenken een kopje thee en vertellen graag het verhaal over ons heerlijke boekenparadijs. Even een paar foto’s van lezers van ver – en lezers uit de buurt.

Pepijn en Joppe wonen in Den Haag, werken in de horeca en kwamen op een donderdag net voor sluitingstijd de winkel in. ‘We fietsten hier een tijdje geleden langs, zagen al die stapels en dachten: daar moeten we een keer naar binnen.’ Het grote getijdenboek uit de 17e eeuw ging niet mee in de tas, wel een paar spannende boeken uit de stapel voor de kast met thrillers.

Onze nestor Jogchum de Vries is geregeld in de winkel voor boekenadvies op maat. Hier staat hij op de foto met een nieuwe klant uit Den Haag die we hopelijk vaker gaan zien: Cha-Hsuan. En praat Jogchum even bij over de kunst- en fotografieboeken met Flip Bool, een oude vertrouwde boekenvriend.

Op een dag zaten we aan de keukentafel wat te mijmeren, toen een klant van weleer langs kwam met foto’s van Colette van vóór de redding. Of: ‘van voor de revolutie’, zoals sommigen weleens zeggen.

Op de beelden uit februari 2013 was Jogchum wat jonger. De bergen waren hoger, de paden smaller.

Iemand citeerde Marlene Dietrich: ‘und die Welt war jung / Die Zeit geht dahin / Schnell dreht sich die Welt’. Een ander haalde Gerrit Kouwenaar aan: Toen wij nog jong waren.

Mooi, deze foto’s van ons boekenparadijs! Dank aan de fotograaf en buurtgenoot: Fernando Moura.

Het was dringen tussen de boeken, zondag 28 januari, bij de uitreiking van de Prix de Colette aan de ‘boekensteun van het jaar’ Kees ’t Hart. Colette-vrijwilligers, vrienden van ver en uit de buurt, muzikanten van topformaat, gaven acte-de-présence. Fotograaf Roel Visser was erbij:

Laureaat Kees ’t Hart is de eerste winnaar van de Prix de Colette. Hier op de foto met het organiserend comité (Jean-Pierre Geelen, Linda Vermeulen, Jeannette van Zijl) en collega-schrijver Christiaan Weijts. Van het befaamde Team Woensdag waren boekverkopers en echtgenoten Fransje en Eugène Kamerbeek van de partij (foto rechtsboven). Topverkoper Aad van Schie van Team Vrijdag en Flaubert-expert Piet Driest lezen voor uit de Franse boekenkast.

Schrijver Christiaan Weijts sprak een officiële lofrede uit, die te mooi is om binnen de muren van het boekenhemeltje te houden: ‘een boekensteun is een eigenaardig ding‘. Kees ’t Hart kreeg een originele Colette-boekensteun mee naar huis én mocht een boekenwens in vervulling laten gaan. De beelden van 1 minuut gratis shoppen in Colette zijn te zien op onze socials!

‘Wie een prijs krijgt, moet ook iets géven’, aldus Kees ’t Hart, die de winkel rond ging met een stapel Lord Lister-boekjes. Muzikanten Liesbeth en Wim de Jong, ouders van Justa uit Team Zondag, speelden onder andere Joyeux anniversiare – want 28 januari is ook de verjaardag van onze naamgeefster Colette.

Coletter Jeannette betrad het podium in de keuken als quizmaster: ‘we doen vandaag een boekje open over Kees ’t Hart.’ Buurvrouw Anneke die een keer per week bij ons boekenleggers komt knippen, nam plaats bij de boekenberg naast de kinderboekenkast. Edwin – ‘1 van de 8’ – Koopman zorgde voor versnaperingen. En dat alles met een goedkeurende blik van onze nestor Jogchum de Vries.

Bewoners van de Panoramaflat en de hoofdredactie van wijkblad Het Lopend Vuurtje zaten eerste rang! De quiz-winnaar ging naar huis met een roman van Kees ’t Hart uit onze etalage.

Lofrede voor Kees ’t Hart bij het ontvangen van de Prix de Colette, uitgesproken door Christiaan Weijts.

,,Een boekensteun is een eigenaardig ding. Nu al zijn er kinderen die geen flauw benul hebben wat ze ermee aan moeten. Een rechthoekige plak metaal, gebogen in een rechte hoek. Het maakt geen geluid, het geeft geen licht. Er zit geen stekker aan, geen usb-ingang, je kunt het niet aansluiten op het WiFi-netwerk.

Toekomstige generaties zullen nog meer in het duister tasten. Was het een pizzasnijder, een standaard voor iPads? Een koekjesdeeg-aandrukker? Schoenlepel, radioantenne, zonnewijzer, een apparaat om het gazon mee bij te snijden?

Vandaag wordt Kees ’t Hart hier bij Colette, op haar geboortedag, uitgeroepen tot Boekensteun van het Jaar. Er zijn allerlei redenen om te vertellen waarom dat volkomen terecht en meer dan verdiend is. Maar dat doe ik niet. Ik wil vanmiddag juist betogen waarom dat níet verdiend is, waarom hij die prijs nóóit zou mogen krijgen en waarom hij – als hij verstandig is – de prijs resoluut zou moeten weigeren.

Daarvoor kom ik terug bij dit object. De boekensteun.

Als er één huis is in deze stad waar je géén boekensteunen aantreft, dan is het wel dat van Kees ’t Hart. Van de plinten tot de plafonds, van de deurposten tot de raamkozijnen is er geen enkele vierkante centimeter muur te vinden zónder boeken.

Wat héb je dan in hemelsnaam aan dit object? Ze staan zo strak tegen de muren aan dat niet kunnen omvallen. Bij Kees ’t Hart steunen de boeken elkaar.

De boekensteun is een ten diepste paradoxaal ding. Juist de veellezer beziet het met enig medelijden. Ach, die stakkers die anderhalf boek per jaar lezen, en armetierig plankje vullen dat ze aan twee kanten overeind moeten houden, ja, die hebben boekensteunen nodig.

Kees ’t Hart is een veellezer, die te hooi en te gras alles binnenhaalt en er gepassioneerd over schrijft en vertelt – of het nu hoge literatuur is, Freud, of detectives, liefdesromannetjes. Hij is een veellezer en ook een veelschrijver, van het type waarover hij schrijft in De gelukkige schrijver (2015):

“De gelukkige schrijver is een veelschrijver omdat hij een hekel aan pretenties heeft.” En: “Wat zou ik graag veelschrijver zijn: feuilletons, oorlogsromans, pornoboeken, voetbalboeken, kookboeken.”

De toekomstige archeoloog zal, met het metalen object in de hand, vroeg of laat naar de Dikke Van Dale grijpen, waarin hij leest:

Boekensteun – de (m) – samenstel van twee haaks op elkaar staande kleine vlakken, al of niet versierd, dienend om een rij boeken staande te houden.

Ook hier zien we weer tal van argumenten om te zeggen, Colette, doe het niet, houd die prijs op zak. Haaks op elkaar staande kleine vlakken. Al of niet versierd.

De boekensteun is een ding met een kaarsrechte hoek, bedoeld om al die papierbundeltjes in het gareel te houden. Serieus, welke zieke geest heeft ’s nachts in bed gedacht: weet je wat deze mensheid nodig heeft, een samenstel van twee haaks op elkaar staande vlakken. Welke rigide, fantasieloze denker heeft het in z’n machtdronken harses gehaald om te menen dat onze boeken dranghekken nodig hebben, omdat ze anders alle kanten uit zouden springen als ongetemde rebellen?

Bij Kees ’t Hart gaat het juist om het wilde denken, om het gekke, het afwijkende, het buitenissige. ‘Ik heb nu toch zo’n raar boek gevonden.’ ‘Dit is zoiets vreemds, dat heb je nog nooit gelezen.’ ‘Hij doet iets dat gewoon absúrd is.’ ‘Het is een merkwáárdig boek.’ Alleen Kees ’t Hart kan een recensie in De Groene beginnen met: ‘Deze roman is makkelijk samen te vatten maar ik doe het niet.’

Voor Kees ’t Hart is het makkelijk een lofrede te houden maar ik doe het niet. Want hij gooit juist alles wat je zeker dacht te weten overhoop. Alles wat je netjes had geordend tussen je twee boekensteunen trekt hij met een grijs omver.

Zo had ik, toen ik zestien jaar geleden in Den Haag kwam wonen, pas gedebuteerd als schrijver en druk bezig met wereldberoemd worden, twee grote overtuigingen:

1. Dat er in deze stad geen literair leven meer bestond sinds Louis Couperus in maart 1923 naar Ter Steege was vertrokken.
2. Dat schrijvers egocentrische ijdeltuiten zijn.

Allebei die overtuigingen sneuvelden bij mijn eerste publieke interview in deze stad. Collega-debutant Gustaaf Peek, net uit Den Haag vertrokken, en ik in het Fotomuseum. Dat was een buitengewoon inspirerend gesprek, dat daarna eigenlijk nooit is opgehouden.

Ik dacht dat de literaire wereld er eentje was van diva’s en genieën die elkaar niets gunden, niet geïnteresseerd waren in het werk van anderen en waarin je je als nieuwkomer binnen moest zien te vechten.

Kees ’t Hart ziet de literatuur eerder als een familie die hij op allerlei manieren bij elkaar wil brengen. Dat merkten de schrijvers en andere vrienden die vorige maand bij de presentatie van zijn dichtbundel Het vogelkerkhof allemaal een deel eruit voorlazen: hij zorgt dat je onderdeel van iets wordt, dat je bij elkaar komt, na afloop met elkaar eet en drinkt. Het was een Boekenbal in het klein, en duizend keer prettiger dan het echte Boekenbal met al die ijdeltuiten.

Datzelfde zie je in alles waarmee hij het literaire leven hier in de stad terugbracht. Interviewprogramma’s bij het Fotomuseum, bij Branoul op zondagmiddag, een literair programma in Zaal 3. Steeds gaat het om de liefde voor die rare boeken, maar ook om de verbinding, om wat het teweegbrengt, om de lezers. Bij het programma Over Boeken gaat het zelfs niet meer om de schrijvers, maar om die lezers, samengekomen in een theatrale boekenclub. Ik bewonder de weigering om pessimistisch te zijn over de literatuur. Bij ieder negatief bericht over de ontlezing en de terugloop in de verkoop, denk ik aan deze passage uit Het gelukkige schrijven gedacht: “De roman staat onder druk. Niet lezen dat soort artikelen met dat soort zinnen. Weg ermee. Eigenpraat en zelfdunk. Nooit meer lezen.”

Heel typerend vond ik ook het afgelopen jaar. 2023 was het Louis Couperusjaar. Vanuit onze stad gebeurde er niets. De stad liet in dat jaar zelfs lijdzaam het Literatuurmuseum vertrekken. Kees ’t Hart gaat dan niet mopperen en kniezen, nee, hij maakt zelf een programma over Louis Couperus, zoekt er de juiste mensen bij, en zet, op z’n 79^ste, een sprankelend programma neer.

Met hetzelfde enthousiasme maakt hij een avond rond Bob Dylan, over Elvis binnenkort, of hij houdt een theatercollege/schrijfworkshop, want bij al die verbindende activiteiten is hij ook nog altijd diep van binnen de docent, die ook streng kan zijn. ‘Is dit een zin die gewoon van A naar B gaat, of gebeurt er iets, iets raars, iets merkwáárdigs?’

Met Kees ’t Hart ga je nooit gewoon van A naar B. Hij kegelt je boekensteunen juist omver. Hij leeft naar de woorden waarmee Colette zichzelf ooit toesprak: ‘Faites des bêtises, mais faites-les avec enthousiasme.’

Doe domme dingen maar doe ze met enthousiasme.

Dat het accepteren van de Prix de Colette en de eretitel van Boekensteun van het Jaar zo’n bêtise is, heb ik hierbij afdoende bewezen, maar vooruit, als je het met vol enthousiasme doet, dan is er niemand die deze prijs meer verdient dan jij.

Uitreiking Prix de Colette aan Kees ’t Hart: zondag 28 januari om 16:00 uur in Antiquariaat Colette. Met lofrede door Christiaan Weijts.

Schrijver, dichter en literatuurcriticus Kees ’t Hart is donderdag 21 december uitgeroepen tot winnaar van de eerste Prix de Colette. De jury van de prijs, een initiatief van het Haagse antiquariaat Colette, heeft ‘t Hart verkozen tot ‘boekensteun van het jaar’. Een boekensteun is iemand die zich inzet voor het behoud en de verspreiding van het boek. De bekendmaking vond plaats in Zaal 3 van het Nationale Theater in Den Haag, tijdens de presentatie van ‘t Harts nieuwste dichtbundel ‘Het vogelkerkhof’ (Uitgeverij Querido).

Pleidooi voor pulp

In Den Haag geldt Kees ’t Hart ook wel als de boekenpaus: in zijn literatuurprogramma ‘Over Boeken’ haalt hij bekende en onbekende schrijvers én lezers op het podium. Als recensent voor onder meer de Groene Amsterdammer duikt hij pareltjes op en maakt ze bij een groter publiek bekend. Het afgelopen jaar redde hij met zijn publicatie ‘pleidooi voor pulp‘ de boeketreeksboeken en damesromannetjes uit de schaduw van de literaire kritiek.

Verjaardag Colette

De uitreiking van de Prix de Colette is zondag 28 januari om 16:00 uur, tussen de boekenbergen van ons antiquariaat. Wij maken dan ook bekend wat de inhoud is van de prijs, dat is nu nog een verrassing. In elk geval wordt Kees ’t Hart er opgenomen in de eregalerij. Schrijver Christiaan Weijts zal een officiële lofrede voor hem uitspreken. 28 januari is niet zomaar gekozen: wij vieren dan eveneens de verjaardag van de grote Franse schrijfster en naamgeefster van ons boekenparadijs: Sidonie-Gabrielle Colette.

Een plek voor boeken
Boeken zijn belangrijk. Door verhalen te schrijven, te lezen en te delen, vergroten we onze kennis van elkaar en van de wereld. Het is zorgwekkend dat er steeds meer huiskamers zijn zonder boekenkast. Boeken verdienen een plek. De vrijwilligers van Antiquariaat zetten zich daar dagelijks voor in.

Over Colette
Het Haagse antiquariaat Colette is in 2021 gered van de ondergang en wordt nu gerund door vrijwilligers. Colette is bekend vanwege de karakteristieke boekenbergen.