Bent u een boekensnob?

Jort Kelder verovert stilletjes aan de harten van de vaderlandse podcastluisteraars met zijn “Snobcast”, de show hij samen met vriend en collega Yvo van Regteren Altena maakt. In de show vinden we uiteraard het klassieke snobisme in de vorm van “ik weet wat u niet weet” over pakken en schoenen waar we de heren van kennen (we hebben in de winkel bijvoorbeeld nog een exemplaar van het boek “Man en Pak” dat de heren in de Jaren ’90 schreven – denk brede krijtstrepen en bretels), maar ook analyses van de huidige popcultuur door de bedaagde ogen van de twee supersnobs. De TikTok-filmpjes waar de twee heren met ernstig vertrekkende gezichten naar de patserij van rappers op instagram zijn niet te versmaden. Heerlijk dus. 

Ik kwam op het thema omdat ik in onze fijnzinnig gesorteerde kast met Engelse boeken een werkje tegenkwam van de Duke of Bedford. De tekeningen zijn overigens van de onovertroffen Nicolas Bentley, die als geen ander de Engelse upper class temidden van het ineenstortende empire wist te tekenen. Instant koopje.

Zowel dit werkje als de boeken van de heren van de Snobcast staan niet op zichzelf. Het middle class-publiek dat in de regel de kern van het publiek vormt smúlt namelijk van alles wat riekt naar sociale spanning en stijging. Lezen is trouwens dé perfecte snobistische handeling: u leest wat, u wordt een beter mens dan anderen (al was het maar omdat u meer belezen bent) en aan weinig kun je zoveel qua klasse, smaak en verfijning lezen dan aan iemand z’n boekenkast.

Er bestaat wel een zekere spanning tussen de politieke overtuiging van de meeste lezers en de meeste mensen in het boekenvak, die toch vinden dat alles maar zo inclusief en laagdrempelig mogelijk moet zijn. Er heerst een houding van agressief antisnobisme: Couperus moet hertaalt worden en non-binair gemaakt want anders “te moeilijk voor de jeugd en men moet vooral geen klassiekers lezen, maar “ondervertegenwoordigde stemmen”. Maar stiekem zijn de grootste gelijktrekkers de grootste snobs, die als ze zich veilig wanen lekker griezelen om mensen die hun boekenkast op kleur sorteren of die de Zeven Zussen lezen.

Enfin, snobbery in het boekenlandschap kent vele vormen – wat te denken van de mensen die alleen eerste edities verzamelen, of boeken met handtekeningen van de auteurs? Wat de vondst in dat verband zo leuk maakte is dat dit boek niet alleen kennelijk heeft toebehoord aan een Nederlandse dame uit een voornaam en aristocratisch geslacht, maar dat er ook nog een opdracht in staat van de zoon van de Duke, gesigneerd met zijn courtesy title (en als u niet weet wat een courtesy title is, tja, tja…), wat het boekje toch net weer wat meer cachet geeft. En ik heb het boekje wel, en u lekker niet.