Revolutie en reactie bij Colette
Ah, Koningsdag. Die ene prachtige dag in het jaar dat alle Nederlanders doen wat wij de rest van het jaar bij Colette doen: tweedehands spulletjes versjacheren waarop wij de Koning en zijn familie bedanken voor hun tomeloze inzet voor de heil van het Vaderland. Terwijl des lands zolders geleegd worden en de koopjesjagers al in alle vroegte op pad gaan om hun slag te slaan valt er bij Colette natuurlijk ook genoeg te halen – al was het maar omdat we een prachtige stapel ‘Orania’ in de aanbieding hebben. Lovende biografieën over onze vorsten en vorstinnen, kritische onderzoeksjournalistiek naar de zwarte kanten van de Oranjeclan… Het hoekje van de vierkante kast tegenover de geschiedeniskast, zeg maar – er is zowel voor de republikeinen als voor de Orangisten genoeg te vinden.
Daarnaast is Koningsdag dit jaar natuurlijk extra bijzonder omdat dit het eerste jaar is na een bescheiden Revolutie aan de Reinkenstraat. Nadat het winkeltje 25 jaar onder de alleenheerschappij van Koning Jogchum is die monarchie sinds vorig jaar afgeschaft. Nu wordt het boekenrijk niet langer bestierd door een filosoof-koning, maar door een anarcho-kollektievistiese groep waar de macht niet langer ontspruit aan het gekroonde hoofd maar uit de Vergadering. Zoals verwacht leidt dat natuurlijk tot precies al die dingen die je na een revolutie verwacht: een wirwar van meningen, subcomité’s, Girondijnen en Montagnards die variëren in hun fanatisme met het opruimen van de winkel en mensen die vinden dat er überhaupt niets moet veranderen aan de winkel zoals ie was onder het Ancien Regime… En zonder vorst die met zijn vuist op tafel slaat blijft het vooral bij vergaderen en principeverklaringen. In absentia van een panoptistisch ingestelde boekverkoper die weet waar alles staat en alle stapels bijhoudt zwerven er nu stapels door de winkel, verhuizen hele afdelingen bij nacht en ontij en weet je nooit wat je de dag daarna aantreft.
Het reeds ontstane dialectische conflict tussen de Ruimers (die vinden dat er een hoop weg kan en dat de boekenwinkel het aanbod moet afstemmen op de beschikbare ruimte en daarom veel onverkoopbare boeken moet weggooien) en de Matchers (die menen dat je alles moet innemen en er voor ieder boek wel een passende klant is, als je maar geduld hebt) wordt in anarchie opgelost: de Matchers blijven aangeboden boeken innemen en de Ruimers zetten dozen verouderde reisgidsen en beduimelde paperbacks bij het oud papier. De krachten van de reactie roeren zich natuurlijk: moeten we niet een collectiebeheerder instellen? Een klein directoire van bestuursleden? Misschien toch een sterke man (al dan niet met bicorne en een hand in zijn vest) die de zaak wel even vlot trekt?
Enfin, 1789 in het klein – en zo is onze kleine boekenwinkel toch maar weer mooi een spiegel voor de grote boze buitenwereld. En dat is mooi natuurlijk: uit zo’n chaotische periode ontstaat natuurlijk de meeste creativiteit. Het is dus maar te hopen dat deze periode van creatieve anarchie in onze kleine Commune door mag blijven gaan. Vive lá revolution!