Leesvoer: vijf feministische boeken uit de stapels van Colette

Toen ik laatst door de smalle paden van Colette liep, viel me iets op: er zijn verrassend veel feministische boeken te vinden. Met een beetje speurwerk kom je soms zo een waar pareltje tegen. Virginia Woolf bijvoorbeeld of Renate Dorrestein. Handig voor als je je wilt verdiepen in dit onderwerp of simpelweg nog niet uitgelezen bent. Deze vijf boeken over feminisme kun je in ieder geval gerust toevoegen aan je lijstje. 

#1 Schrijvende vrouwen – (samengesteld door) Michèle Barrett

Virginia Woolf is bekend vanwege haar spraakmakende essay A Room of One’s Own (1929) dat gaat over de noodzaak voor vrouwen om intellectuele vrijheid en financiële onafhankelijkheid te bezitten. In Schrijvende vrouwen (1981) is werk van Woolf bijeen gebracht – niet enkel haar bekendste stukken uit haar romans, ook krantenartikelen – en wordt dit opnieuw besproken. Literatuurcriticus Michèle Barrett bespreekt in de inleiding van dit boek de diverse thema’s die voorkomen in de literatuuranalyse van Woolf en ze verduidelijkt de positie van de romans en artikelen van Woolf. Maar wie denkt dat dit boek enkel over Woolf gaat heeft het mis, ook vele andere schrijfsters met een feministische inslag komen aan bod. Denk aan Jane Austen en Mary Wollstonecraft. 

#2 De tweede sekse – Simone de Beauvoir

Een echte klassieker als het om feministische boeken gaat is natuurlijk De tweede sekse (1949) van Simone de Beauvoir. In dit iconische werk bespreekt de Beauvoir haarfijn dat een vrouw niet als autonoom wordt gezien, maar altijd in verhouding tot de man. Ze is hierdoor altijd de andere sekse, namelijk de tweede. Argumenten als de biologische en psychologische verschillen tussen de seksen die de ongelijkwaardige verhouding tussen man en vrouw zouden legitimeren, haalt de Beauvoir haarfijn onderuit. ‘De vrouw is een ontwerp van de man; zij is tot vrouw gemáákt’, betoogt de schrijfster.

#3 Er is een land waar vrouwen willen wonen – Joke Smit

Ook in eigen land zijn er genoeg feministes die hun gedachten op papier hebben gezet. Joke (Kool-)Smit is daar een van. Velen zullen haar kennen van haar beroemde artikel Het onbehagen bij de vrouw dat de tweede feministische golf in Nederland inluidde. Er is een land waar vrouwen willen wonen (1989) is een bundel met daarin de belangrijkste artikelen, lezingen en nota’s van Smit, een van de belangrijke woordvoedsters van de vrouwenbeweging in Nederland (1933-1981).

De biografie over Joke Smit geschreven door Marja Vuijsje is overigens ook de moeite waard, als je meer wilt lezen over deze feministe. 

#4 Het perpetuum mobile van de liefde – Renate Dorrestein

Tegenwoordig zijn er vele romans waarin feminisme een thema is, maar er zijn ook oudere romans waarin we feministische kenmerken zien. Een daarvan is Het perpetuum mobile van de liefde (1988) van Renate Dorrestein. Misschien wel een van de indringendste en persoonlijke boeken van Dorrestein. Het is namelijk gebaseerd op een eigen trauma: de zelfmoord van haar zusje. Dorrestein vertelt zonder blad voor de mond over de schadelijke gevonden van verstikkende rolpatronen waar vrouwen onder lijden, de positie van getrouwde vrouwen en haar eigen keuze om niet voor het moederschap te kiezen. Kortom: een emotioneel en heftig boek, maar wel met de typisch droogkomische toon van Dorrestein.

#5 Een coquette vrouw – Carry van Bruggen

Een coquette vrouw (1915) van Carry van Bruggen is een wat minder bekend boek, maar kun je gerust een feministische klassieker noemen. Deze roman verhaalt over Ina, die trouwt met de oudere man Egbert. Al snel merkt Ina dat haar man haar ambities niet serieus neemt. Ze voelt zich vernederd en worstelt met de verwachtingen van de vrouw in de tijd waarin ze leeft. Het boek wordt veelal als autobiografische roman gezien waarin Van Bruggen verslag doet van haar eigen huwelijk en scheiding, maar het is ook meer dan dat. Als je op zoek bent naar een goede ontwikkelingsroman over feminisme, dan kunnen we je deze van harte aanbevelen.

Ook interessant: in de podcast Fix Dit wordt deze feministische klassieker besproken door Annelies Verbeke, Saskia Pieterse, Sjaron Minailo en Jannah Loontjens.

Paula Heeger (26) is freelance journalist en recensent. Eerder schreef ze onder meer voor Hebban en MustMag.nl. Momenteel schrijft ze voor de Boekenkrant en haar eigen boekenblog Bookbreak.nl. Ze leest het liefst Nederlandse literatuur, poëzie en young adult.