Leesvoer: drie stukken over tweedehands boekwinkels

Bij het bepalen van de toekomst van Colette & Co. laten we ons natuurlijk inspireren door wat allerlei schrijvers al hebben geschreven over de wondere wereld van de handel in tweedehands boeken. De volgende drie stukken willen we graag met jullie delen.

George Orwell – Bookshop Memories

Eric Arthur Blair, beter bekend als George Orwell, kennen we natuurlijk van zijn dystopische klassieker 1984. Maar hoewel dat boek zich afspeelt in een deprimerende winkel waarin boeken verdacht zijn leefde Orwell zelf een doorrookt leven, omgeven door stapels boeken. Hij schreef er met veel humor over in klassiek geworden essays als ‘Books vs. Cigarettes’ en ‘Confessions of a Book Reviewer’ en uiteraard in het stuk waar hij vertelt over zijn leven als verkoper van tweedehands boeken, ‘Bookshop Memories’.

Many of the people who came to us were of the kind who would be a nuisance anywhere but have special opportunities in a bookshop. For example, the dear old lady who ‘wants a book for an invalid’ (a very common demand, that), and the other dear old lady who read such a nice book in 1897 and wonders whether you can find her a copy. Unfortunately she doesn’t remember the title or the author’s name or what the book was about, but she does remember that it had a red cover.

George Orwell, Fortnightly, November 1936

Sam Sacks – The Bookstore Brain

Hoe gaat dat eigenlijk, een collectie samenstellen voor een tweedehands boekwinkel? Waar moeten we beginnen en, belangrijker nog, waar te stoppen? De kastruimte is immers altijd kleiner dan het aanbod en hoewel we natuurlijk elk boek proberen te redden rest er voor sommige exemplaren niets anders dan een nachtelijke aftocht naar de papierbak. Zo’n grote markt is er nu eenmaal niet voor antroposofiese paddestoelengidsen uit 1972… Auteur Sam Sacks zat jarenlang in het vak en deed de selectie voor een van de grotere goededoelenwinkels in New York en deelde zijn ervaringen met The New Yorker.

As a rule, a store should always showcase the current fad author (today’s is E. L. James) and, to be safe, have copies of yesterday’s (Stieg Larsson); but the fad from two days ago is as dead as the dodo (that’s you, Dan Brown). Similarly, a store should always be redundantly supplied with classics. Even now, the prospect of a customer hoping to buy Edith Wharton or E. M. Forster and finding nothing on the shelves fills me with profound philosophical sadness.

Sam Sacks, The New Yorker, October 2012

Simon Carmiggelt – So herrlich weit

Vaak geïmiteerd maar nooit verbeterd – de weemoedige en grappige schetsen van Simon Carmiggelt vormen een fantastische staalkaart van het dagelijks leven in de twintigste eeuw. In een van zijn bundels beschrijft hij een verdrietig weerzien met een oud-klasgenoot in een Haags antiquariaat, in de schaduw van de Tweede Wereldoorlog.

Toen de school voorbij was, verloren we elkaar uit het oog. Ik zag hem wel eens op straat en dan groette hij, somber glimlachend. Ik was al over de twintig toen ik een tweedehands boekwinkel binnenkwam, waar ik hem achter de toonbank vond. ‘Ja, die zaak is van mij,’ zei hij achteloos.

Daarna zag ik hem weer geregeld, want het was een goed antiquariaat al waren er geen eclatante spotkoopjes te beleven, want hij had helaas veel verstand van boeken. Verder dan de winkel kwam ik nooit. Daarachter woonde hij met zijn vrouw en de baby, maar hij noodde mij niet binnen. Ons contact was welwillend doch vlak. Hij wilde niet anders en ik berustte er al lang in.

Toen kwam de bezetting.

Het was juni 1940, we zaten er nog maar net onder en maatregelen tegen de joden waren nog niet getroffen.

Op een middag stond ik voor de etalage van Eli’s antiquariaat en speurde met mijn ogen zorgvuldig de kasten af. Want in die tijd sleepte je elke Heine of Schnitzler die je nog op de kop kon tikken naar je hol, als een kleine, particuliere zegepraal op Goebbels.